میرزا جعفر خامنهای کیست و چه نقشی در تاریخ معاصر دارد؟
تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۷۹۴۴۵۴
به گزارش خبرآنلاین، جعفر خامنه ای پسر حاج شیخ علی اکبر خامنه ای از بازرگانان خوش نام و گمنام تبریز بود. وی در سال ۱۳۰۴ ه.ق برابر با سال ۱۲۶۶ شمسی در شهر تبریز به دنیا آمد و در آنجا تحصیل کرد. اشعار پرشور او در «حبلالمتین» و «چهره نما»و «عصر جدید» و«شمس» و بعدها در مجله دانشکده منتشر می شد.
او را به عنوان روشنفکری آزادیخواه و مبازر در آذربایجان می شناسند که زبان فرانسوی را آموخته بود و به ادبیات نوین ترکان عثمانی نیز آشنایی داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
میرزا جعفر، پیش از سال ۱۳۳۲ هجری قمری، در حدود سال ۱۲۹۲ شمسی از شکل معمول اشعار فارسی عدول کرده و قطعههای بی امضاء با قافیهبندی جدید و بی سابقه و مضمونهای نسبتاً تازه انتشار میداد. یکی از این قطعهها را « ادوارد براون » در تألیف خود « تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران نو» نقل کردهاست.
کتابی تازه درباره میرزا جعفر برای اولین بار
امروز ( شنبه 26 مرداد ماه ) رسانه های فعال در حوزه کتاب اعلام کردند که «اشعار و آثار میرزا جعفر خامنه ای»، عنوان کتابی ست که به تازگی درباره او به قلم رضا همراز توسط انتشارات «قالان یورد» در تبریز منتشر شده است.
همکاری میرزا جعفر با مطبوعات، آثار به یادگار مانده از میرزا جعفر خامنهای، دوستان شاعر، وفات، محل مزار، آثاری که در مورد شاعر تحریر شده است و نمونههایی از شعرهای شاعر و نامه نگاریها و آثار منثور او از جمله بخشهای کتاب «اشعار و آثار میرزا جعفر خامنهای» است.
رضا همراز، مؤلف کتاب «اشعار و آثار میرزا جعفر خامنهای»، در مقدمه خود ضمن درج شعری از استاد محمدحسین شهریار درباره پیشگامان شعر نو در آذربایجان که در آن از میرزا جعفر خامنهای نیز یاد شده است، مینویسد: "میرزا جعفر نقوی خامنهای که بیشتر با نام میرزا جعفر خامنهای در عالم ادبیات مشتهر گردیده است، یکی از شاعران بزرگ و در عین حال گمنام معاصر است که خدمتش به عالم تجدد بر هیچ متجددی پوشیده نیست. متأسفانه تا به امروز درباره چگونگی شعر نو در آذربایجان و سرایندگان پیشتاز آن تحقیق جامع و کاملی که این روند را در آذربایجان دنبال کرده باشد، صورت نگرفته است. با این حال برخی از آثار جسته و گریخته به صورت مقالههای کوتاه یا در لابلای آثار به این مساله بسیار مهم اشارهای گذرا کردهاند. بنا به تحقیقات راقم این سطور اولین سراینده شعر نو در تاریخ ادبیات ایران را باید سعید سلماسی دانست.
خبرگزاری ایرنا در خبری آورده است: مساله شعر نو اگر چه در بستر انقلاب مردمی مشروطه و در طول حوادث و رخدادهای آن رشد یافت، بی شک خدمات ارزندهای به جامعه انقلابی آن روز ارائه کرد و به تبع آن شاعران جوانی به این جرگه نوپا پیوستند که نمونههایی از اشعار این دوره در مطبوعات آن عهد یا روزنامههای خاطرات و سفرنامهها و تاریخها و جنگها آمده است. یکی از پیشگامان همین نهضت ادبی یا شعر نو، میرزا جعفر خامنهای بود".
همراز در مقام مؤلف کتاب «اشعار و آثار میرزا جعفر خامنهای»، اسناد و تصاویر دست اولی را از حیات طولانی و پرثمر مرحوم میرزا جعفر خامنهای به دست داده است که در نوع قابل توجه و اهمیت است.
همراز که بیشتر به دلیل فعالیت در حوزه تاریخ پژوهی محلی خطه آذربایجان، شناخته میشود، مجموعه یافتههای خود درباره حیات و ممات میرزا جعفر خامنهای، به عنوان یکی از نخستین سرایندگان شعر نو در ایران، را در این کتاب کم حجم، اما مفید ارائه کرده که از جمله مهمترین بخشهای آن میتوان به ناشناخته ماندن شاعر، به رغم زندگی در تبریز، تا زمان مرگش در سال ۱۳۶۲ شمسی اشاره کرد؛ جالب توجه اینکه مؤلف کتاب «اشعار و آثار میرزا جعفر خامنهای» تصویری از سنگ مزار طلایه دار شعر نو را در قبرستان وادی رحمت نیز در کتاب خود به مخاطبان ارائه کرده است.
همراز درباره زندگی میرزا جعفر خامنهای نیز مینویسد: "زنده یاد میرزا جعفر خامنهای در سال ۱۲۶۵ شمسی مطابق با ۱۳۰۲ هجری قمری از طلب حاج شیخ علی اکبر و فاطمه خانم در محله اهراب تبریز دیده به جهان گشود. طبق روال آن عهد در کودکی به مکتب خانه سپرده شد و پس از آنکه خواندن و نوشتن بیاموخت، به توصیه پدر، ترک درس و مشق کرد، اما با این حال در فرصتهای مناسب به مطالعه آزاد روی آورد و حتی چندین زبان خارجی نیز یاد گرفت… نوزده ساله بود که نائره مشروطیت شعله ور گردید و این جوان نیز دست در دست پدر از این جنبش استقلال کرد و در پیشبرد آن از جان و مال مایه گذاشت تا اینکه فرمان مشروطه صادر شد. میرزا جعفر خامنه ای، پس از آن قلم به دست گرفت و در مطبوعات آن عصر به قلمفرسایی پرداخت. بنا به تحقیقات راقم، اولین شعرهای وی در روزنامه بلندآوازه «آذربایجان» که به کوشش و اهتمام علیقلی صفراوف منتشر میشد، انتشار یافت. همزمان و بعد از آن نیز در مطبوعات ایران و خارج از ایران مطالبی از ایشان دیده میشود. اما چیزی که میرزا جعفر خامنهای را از دیگر شاعران آن دوره متمایز میکرد، اندیشه تجددخواهی این شاعر است که خود را در قید و بند صناعات عروضی زندانی نکرده و از عرف معمول عدول میکند و اشعاری در قالبهایی میسراید که قبل از وی فقط سعید سلماسی، شاعر جوانمرگ آذربایجان، سروده بود… مرحوم میرزا جعفر خامنه ای نزدیک به یک قرن زندگی کرد و بیست و هشتم تیر ۱۳۶۲ شمسی در زادگاهش خرقه تهی کرد و با مشایعت خانواده در وادی رحمت تبریز رخ بر خاک گذاشت".
بدون شک مطالعه کتاب «اشعار و آثار میرزا جعفر خامنهای» از این بابت که اطلاعات جمع و جور و یکدستی را برای نخستین بار به شکل مدون در اختیار خوانندگان میگذارد، از منظر آشنایی با چگونگی تولد شعر نو در خطه آذربایجان و تسری آن به ایران در دهههای بعد بسیار حائز اهمیت است.
/6262
کد خبر 1290432منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: روشنفکری نخبگان شعر مشروطه استان آذربایجان شرقی ایالات متحده آمریکا باشگاه پرسپولیس نفتکش دونالد ترامپ باشگاه استقلال استان آذربایجان شرقی خودرو مجلس دهم ایران و آمریکا لیگ برتر نوزدهم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۷۹۴۴۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامههای جدید کانون پرورش فکری برای بچهها
مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از برنامههای جدید این انتشارات برای تولید محتوا و کتاب ویژه گروه سنی کودک و نوجوان گفت. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عباس محمددینی، مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، درباره وضعیت کتاب کودک و نوجوان و انتشارات کانون گفت: وضعیت ادبیات کودک و نوجوان در حال حاضر وضعیت مطلوب و بدون مشکلی نیست که بتوان روی آن بحث و اظهار کرد. ادبیات در چند سال اخیر در صنعت نشر، تولید محتوا و کتابسازی دچار افول شده بهویژه این ضعف در حوزه ادبیات کودک و نوجوان نیز دیده میشود. یکی از مشکلات نیز مراجعه ناشران به ترجمه است که از 25 سال پیش تاکنون با رفتن تمام توان ناشر به این سمت، به ضعف مؤلفان و آثار تألیفی برای گروه سنی کودک و نوجوان انجامیده است.
بازگشت به تألیف
او ادامه داد: در این چند سال که ناشران نگاهشان به سمت تالیف بازگشت، اما به دلیل همان ضعف، این صنعت هنوز به مطلوبیت خود نرسیده است. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و انتشارات آن نیز با نگاهی که به بازار و مخاطب خود دارد و با توجه به ریز موضوعاتی که مخاطب در صنعت ترجمه داشته، دوباره به سمت تألیف بازگشته است تا بتواند آن مطلوبیت از دست رفته را برای نشر و ادبیات کودک و نوجوان به صورت بالادستی ایجاد کند.
مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون گفت: ما در حال تلاش هستیم و به نویسندگان نوقلم و مؤلفان کودک و نوجوان عرصه میدهیم تا بتوانند فعالیت کنند و به محصول برسند، تا آن قوت ایجاد شود و در چند سال آینده بتوانیم به مطلوبیت خود برگردیم.
محمددینی همچنین به ملاک و معیارهایی که برای نشر مدنظر قرار میگیرد، اشاره کرد و افزود: ادبیات در پایان قرار است یک کودک را برای حضور در اجتماع بسازد و نیازمند تعهد است تا بتواند کودک متعهد بسازد. ادبیات در واقع زیربنا و پایه اصلی است و این زیربنا نمیتواند در اختیار آدمهای غیرمتعهد قرار گیرد. از سوی دیگر تخصص است؛ ادبیات کودک و نوجوان یک امر بسیار تخصص محور است و نمیتواند در اختیار افرادی قرار گیرد که تخصص ندارند. این تخصص حتی به روانشناسی کودک و نوجوان، نظامهای تربیتی و... نیز برمیگردد.
از «سیمرغ» تا «قاف»؛ طرحهای جدید کانون برای خلق ادبیات بومیاو با اشاره به اینکه کانون عرصه را برای مؤلفان و مصنّفان متخصص ایجاد کرده است تا بیایند و کار کنند، گفت: انتشارات کانون در گذشته به صاحب قلم بودن افراد تأکید داشت، ما نیز این امر را لازم میدانیم، اما به صاحب قلمهای تازه نفس و کسانی که این امکان برایشان تاکنون فراهم نشده بود، نیز اجازه میدهیم تا بیایند و در ورطه امتحان قرار گیرند و در حوزههای کارشناسی مشغول شوند. تاکنون چند حوزه کارشناسی فعال کردهایم تا آثار این نویسندگان را مورد پالایش قرار دهند و از سوی دیگر اثرشان به همراه متخصصان متعهد و متعدد دیده و سنجیده شود تا هم کارهایشان دیده شود و هم مشغول به کار شوند.
انتشار کتابهای تعاملی
محمددینی اضافه کرد: در کتابهای ترجمه نیز به این سمت میرویم تا آثار با تعهد و تخصص را انتخاب کنیم و از مؤلفانی بهره گیریم که در بخش ترجمه حائز این ویژگیها هستند. ما کتابهایی داریم که خاص هستند؛ بنابراین به سراغ مؤلف مترجمانی میرویم که ما را به خواسته خود برسانند. در حال حاضر آثار ترجمه در بازار نشر بسیار زیاد است، ضمن اینکه ما در کانون دغدغه رقابت با کسی را نداریم؛ زیرا میخواهیم خلأها را پر کنیم و در این پازل نیز به سراغ جاهای خالی رفتهایم. وقتی میبینیم دیگر انتشاراتیها غایت خود را روی ترجمه گذاشتهاند، ما به سمت ترجمههای بسیار خاص میرویم که کار بزرگی در دنیا انجام میدهند. در واقع به سراغ آثاری میرویم که انتشارات دیگر به خاطر هزینه و یا به دلیل حقوق مؤلف به آن ورود پیدا نمیکنند.
او در پاسخ به این سوال که برای کانون بحث ادبیات اهمیت دارد یا وجه بازی و سرگرمی، توضیح داد: در حال حاضر ما چند پروژه همزمان داریم که کتابهایمان همراه با بازی، سرگرمی و عروسک است. برای آینده نیز کتابهای تعاملی را در نظر داریم. اینها اصول و جذابیتهایی است که در بازارپردازی غیرمحتوایی برای کودک انجام میشود. ما در بحث ادبیات نوجوان نیز در حال ورود هستیم تا کتابهایمان واقعیت افزوده داشته باشند و نوجوانان بتوانند وارد تعامل شوند و برای محتوا و کتاب شاخ و شونه بکشند تا محتوا را بهتر کنند و یا داستان را به سمتی که دوست دارند پیش ببرند.
مدیرکل نظارت بر انتشارات کانون تصریح کرد: پیش از این در این بخش ضعفهایی وجود داشت، چرا که محتوای کتاب جامد است نه سیال و این کتاب بود که برای محیط خود تعیین تکلیف میکرد و مخاطب نیز آن را میپذیرفت. بسیاری از مخاطبان امروز نیز همچنان به همین سو گرایش دارند. اما در حال حاضر بسیاری از کتابها صوت، عروسک و بازی با خود به همراه دارند و حتی بعضی از این کتابها سرگرمی با خود به همراه میآورند و روی سکوها میروند. حتی گاهی تعامل دارند و از مخاطب میخواهند تا ادامه داستان را پیش ببرد و یا اینکه تعیین و تکلیف کند. در واقع کتابها امروز از جماد خارج شده و به سیالیت ورود کردهاند. انتشارات کانون نیز در حیطه عملیاتی خود در حال نگارش این موضوع است تا بهزودی انجام شود.
برنامههای جدید کانون برای کتابهای صوتی
محمددینی درباره کتابهای صوتی و استفاده از صداها و چهرههای شناخته شده در تولید این آثار نیز توضیح داد و گفت: انتشارات کانون به سمتی میرود که سکوی خاص خودش را در این بخش داشته باشد. ما پیش از این در بخش کتب صوتی فعالیتهایی داشتیم و برای تولید این کتابهای صوتی به سراغ هنرمندان رفتیم، اما در دوره جدید به سراغ خوانش اثر از سوی خود مؤلف رفتهایم و در سوی دیگر نیز به دنبال استعدادسنجی در صداهای خوب میان کودکان در مراکز کانون هستیم. خوشبختانه استعدادهای بسیار شاخصی هستند و حتی برخی از آنها در مراکز صداوسیما نیز مشغول به کارند.
او در ادامه و در پاسخ به پرداخت حق مؤلف در کتابهای الکترونیکی نیز گفت: در این مورد ما از برنامههای قراردادی که قبلاً امتحان خود را پس دادهاند، استفاده میکنیم و بسیار دقیق و با وسواس این کار را انجام میدهیم تا حقی از مؤلفی ضایع نشود.
عرضه هزار عنوان کتاب کودک و نوجوان در غرفه کانون
محمددینی در پایان سخنان خود درباره غرفه کانون در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران اظهار کرد: در نمایشگاه، امسال هزار عنوان کتاب داریم. تعدادی کتاب نیز چاپ اولی هستند. از همه دعوت میکنم تا در نمایشگاه کتاب تهران به غرفه کانون سر بزنند. در طول مدت نمایشگاه ما هر روز پذیرای یکی از بزرگان ادبیات کودک و نوجوان خواهیم بود. رونمایی از کتاب نیز از دیگر برنامههای کانون در این ایام است.
سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران 19 تا 29 اردیبهشت 1403 در مصلی امام خمینی(ره) برگزار میشود و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این نمایشگاه با آثار خود حضور دارد.
انتهای پیام/